USS Paul Hamilton – Copyright AP Photo
فرماندهان نیروی دریایی آمریکا، بریتانیا و فرانسه مستقر در خاورمیانه با یک ناو آمریکایی از تنگه هرمز عبور کردند که نشانهای از رویکرد یکپارچه آنها برای باز نگه داشتن این آبره مهم پس از توقیف دو نفتکش از سوی ایران است.
در جریان سفر مشترک روز جمعۀ این سه فرماندۀ نیروی دریایی که اقدامی نادر محسوب میشود، سه قایق تندروی سپاه نیز برای لحظاتی به ناو جنگی آنها یعنی «یواساس پل همیلتون» نزدیک شدند.
در جریان این رویارویی کوتاه، نیروهای سپاه در حالی که کنار مسلسلهای خود ایستاده بودند از کنار این ناو جنگی که ملوانان آن نیز کنار مسلسلهایشان در حال آمادهباش بودند و ناوچه بریتانیایی «اچاماس لنکستر» عبور کردند. آنها در تمام این مدت سعی داشتند فاصله خود را از هر دو کشتی جنگی حفظ کنند.
یک پنجم نفت جهان از دهانۀ باریک خلیج فارس موسوم به «تنگه هرمز» عبور میکند و به گفتۀ دریاسالار برد کوپر، فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا، در دو سال گذشته ایران در این منطقه ۱۵ کشتی را توقیف یا به آنها حمله کرده است.
او گفت: «برای صنعت کشتیرانی بینالمللی، امنیت این آبراه اهمیت زیادی دارد و ما نیز این توانایی را داریم که تأثیر مثبتی بر این موضوع بگذاریم و این کاری است که اکنون انجام میدهیم.»
از نظر ایالات متحده، تأمین امنیت آبراههای خاورمیانه بویژه تنگه هرمز یک موضوع کلیدی است و قدمت این کار نیز به دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر برمیگردد که قول داده بود از نیروی نظامی کشور برای حفاظت از منافع آمریکا در خلیج فارس استفاده کند.
هفته گذشته جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ضمن انتقاد از توقیف نفتکشها توسط ایران، اعلام کرد که آمریکا قصد دارد «مجموعهای از اقدامات را برای تقویت موضع دفاعی خود» در خلیج فارس انجام دهد و دریاسالار کوپر میگوید که سفر مشترک روز جمعۀ فرماندهان نیروی دریایی سه کشور آمریکا، بریتانیا و فرانسه، بخشی از این اقدام گروهی است و قرار است که از این به بعد کشتیهای ائتلاف بیشتری بطور منظم از تنگه هرمز عبور کنند.
هنوز هیچ واکنشی از سوی مقامات ایران به سفر مشترک روز جمعه منتشر نشده و نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز به درخواستها برای اظهارنظر درباره این سفر پاسخ نداده است.
نظارتهای هوایی
در جریان عبور ناو «یواساس پل همیلتون» از تنگۀ هرمز، دستکم یک پهپاد ایرانی عبور این کشتی را نظارهگر بود.
همزمان یک هواپیمای نظامی بوئینگ «پی-۸ پوسایدون» نیروی دریایی ایالات متحده نیز بر بالای آن در پرواز بود؛ نیروی دریایی ایالات متحده بطور روتین پهپادهایی را بر بالای این منطقه در پرواز دارد.
تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا برای خروج یکجانبه از توافق هستهای تهران با قدرتهای جهانی، چالشهای جدیدی را از سوی ایران در منطقه ایجاد کرده است.
تهران در سالهای اخیر بارها نفتکشها را توقیف کرده و از سوی دیگر کشورها نیز متهم شده که نیروی دریایی ایران علیه کشتیهای بینالمللی به استفاده مجدد از مین روی آورده است.
دولت ترامپ برای مقابله با این تهدیدات، برنامهای برای اسکورت کشتیهای آمریکا و کشورهای شریک پیشنهاد کرده بود که با استقبال اروپاییها مواجه نشد و به نظر میرسد که اکنون کشورها تصمیم گرفتهاند به جای چنین برنامهای، اقدام به استقرار نیروهای متحد بیشتر در منطقه کنند.