محرمانه‌ها و ناگفته‌های ظریف از مذاکرات برجام، برکناری‌اش توسط احمدی‌نژاد و مذاکره با آمریکا
محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق با حضور در کلاب هاوس به بیان نقطه نظرات خود در مورد مذاکرات احیای برجام و جواب سوالات کاربران پرداخت.
محمدجواد ظریف وزیر خارجه سابق با حضور در کلاب هاوس به بیان نقطه نظرات خود در مورد مذاکرات احیای برجام و جواب سوالات کاربران پرداخت.
گزیده اظهارات ظریف به شرح زیر است:
*من نماینده ایران در کنفرانس بن بودم؛ اما بدون شهید سلیمانی نمی شد آن حضور فعال را در کنفرانس بن مربوط به افغانستان را داشت.
چه شد که بوش گفت محور شرارت؟ در ژانویه ۲۰۰۲، دو هفته قبل از سخنرانی بوش، یک کشتی حامل سلاح برای عرفات در کرانه باختری توسط اسرائیل کشف شد؛ این کشتی کارن ای نام داشت و مدعی شدند که برای ایران است؛ این واقعه باعث امنیتی سازی مجددی از سوی اسرائیل شد.
احمدی نژاد و شعار “قطار بی ترمز و فرمان هسته ای” او به کمک امنیتی سازی ایران آمد.
قطعنامه ۱۹۲۹ علیه ایران، یکی از بدترین قطعنامه ها در طول تاریخ شورای امنیت بود؛ با حمایت چین و روسیه هم بود
اولین و دومین بیانیه شورای امنیت علیه ما در مورد هسته‌ای نبود بلکه در محکومیت صحبت‌های آقای احمدی نژاد دررابطه با اسرائیل بود
بیانیه سوم در مورد هسته‌ای بود و بعد قطعنامه ۱۶۹۶ صادر شد
*زمانیکه ۱۱ سپتامبر پیش اومد انحصار عربستان می شکند و فرصتی برای حضور ایران ایجاد می شود. من نماینده ایران در کنفرانس بن بودم و اگر سردار سلیمانی نبود چنین نقش مهمی را نداشتیم.
* هماهنگی میدان و دیپلماسی دستاوردهای خوبی در مذاکرات عراق و افغانستان داشت
* من با آمریکایی‌ها دررابطه با عراق و افغانستان مذاکره کردم. در این مذاکرات تمام موارد را به شهید سلیمانی منتقل می‌کردم.
* قبل از مذاکره موارد را هماهنگ می‌کردم و مطالب لازم را دریافت می‌کردم. تمام صورت‌های مذاکره را از روی کامپیوتر من می‌خواند.
* این مذاکرات دستاوردهای بی‌نظیری داشت. هماهنگی میدان و دیپلماسی دستاوردهای خوبی داشت که البته برای افغانستان از بین رفت.
*ظریف: تمام مذاکرات و صورت جلسات را برای رهبری می‌فرستادیم؛ ایشان هر وقت می‌خواستند نظر می‌دادند و هر موقع می‌خواستند نظر نمی دادند.
*با مجوز رهبری مذاکرات مسقط شروع شد. این تابوشکنی توسط علی اکبر صالحی علیرغم مخالفت احمدی نژاد و دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی شروع شد.
Play Video
* اختلاف من و علیرضا اکبری از CTBT شروع شد؛ او به شدت در وزارت دفاع آن زمان علیه CTBT صحبت و فضاسازی کرد.
* به دو واقعه برای بحث هسته ای باید توجه کنیم. مذاکرات مسقط و ریاست جمهوری
*نایاک یک ریال از ایران و سازمان ملل پول نگرفت. گروه‌هایی بودند که به آنها کمک می‌شد اما نایاک پولی دریافت نمی‌کرد. همکاری من با نایاک در حد ارایه اطلاعات بود. در ایران نسبت به نایاک حساس بودند و میگفتند منتقد سیاست‌های حقوق بشری ایران هستند. آقای طائب خیال می‌کرد من نایاک را تاسیس کردم و مخالف آنها بود.
*خیلی ها درباره ترکمنچای نمی دادند و در حد من که تاریخ نمی دانند اما ادعایی داشتند و من تعجب کردم.
*جلد اول راز سر به مهر نشان می دهد که ما آغاز مذاکرات نبودیم که ما را تخریب می کنند.
* تحریم نوعی تروریسم است تا بر دولتها فشار بیاورند. انتخابات سال ۹۲ نشان داد تروریسم اقتصادی بین مردم و حاکمیت فاصله ایجاد نکرده است. روحانی بر غیرامنیتی کردن ایران نقش داشت. من کلمه غیرامنیتی را تازه ابداع نکردم. هدف اصلی خود را در برنامه های وزارت خارجه، شکست امنیتی علیه ایران اعلام کردم.
*چرا در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ مذاکره می کردیم. ما می خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران شکسته شود.
* با تلاش فراوان همکاران توافق کردیم. در اذرماه ۹۲ توافق شد. قرار نبود در ۱۰۰ روز اول آن را تمام کنیم در ان توافق غنی سازی را گرفتیم. برخی میگفتند ما غنی سازی داشتیم بروید تیترهای کیهان را پس از توافق ژنو بخوانید.
*اولین ضربه را ما از دوستان روس خوردیم که گفتند ما نیازمندی های بوشهر را تهیه می کنیم.
* من روس ستیز نیستم و باید روابط راهبردی خود را با روسیه داشته باشیم. چین فعلا نمیخواهد قطب جهان شود. ما خیلی از سیاست های چین شاید خوشمان نیاید اما برنامه های انها باید الگو باشد. امریکا میخواهد چین را در دام امنیتی سازی تایوان بیاندازد همان طور که روسیه را در جنگ اوکراین انداخت.
* ما باید موضوع هسته ای را رفع و تحریم های هسته ای را برداریم. خیلی ها ایراد گرفتند مذاکرات محدود به هسته ای است چون اگر مشکلات خود را با امریکا حل نکنیم نمی توانیم وارد اقتصاد شویم. سیاست علم امکانات است نه علم ارزوها. من این انتخاب را نداشتم راجب همه موضوعات صحبت کنم اما از دهه هفتاد میخواستم راجب همه موضوعات تصمیم بگیرم. من یک نفر هستم و تصمیمات از بالا گرفته میشود البته درست هم همین است.
*من نماینده یک مولفه امنیت ملی هستم و همان طور که رهبری گفتند وزیر خارجه نمی تواند همه تصمیمات را بگیرد همان طور که میدان هم نمیتواند همه تصمیمات را بگیرد.
*انقدر راجب روابط بین الملل می فهمم که اگر بخشی از مشکلات حل شود همه مشکلات حل نخواهد شد.
*تندوری برای کسی است که قدرت ندارد. امریکا قدر قدرت و قوی شوکت نیست، بعضی ها شعاری درباره برجام صحبت می کنند.
*اجماع امنیتی علیه ایران شکسته شد. چرا تندروهای امریکایی مخالف برجام بودند چون اجماع امنیتی علیه ایران از بین رفته بود.
*برخی می گویند که من انگلیسی بلد نبودم خداراشکر حاج محمود کریمی انقدر انگلیسی اش خوب شده که بگوید من انگلیسی بلد نبودم.
*ظریف: دوستان نمیتوانند ۳ هزار صفحه را بخوانند اما اقای تفرشی می خواند. همه اسناد را در اختیار مردم گذاشتیم . مذاکرات ۵+۱ سند هست. ببینید من اصلا برجام را خواندم یا نه؟؟
*این بی انصافی هست ادعا نمی کنم همه برجام صد در صد نظرات ماست اما اگر ۵۰ درصد نظر ماست یعنی جمعا ۵۰ درصد هم نظر سایر کشورهاست.
*شما که انگلیسی بلدید بروید قطعنامه های شورای امنیت را بخوانید. بعد بگویید لیفت یعنی آسانسور. شرمن میگوید من معنی لیفت را نمی فهمیدم. ببینید سابقه سازمان ملل من بیشتر است یا شرمن.
*لاوروف طرحی با فرانسوی ها نوشت که ما هر ۶ ماه یکبار به شورای امنیت برویم که فقط من فهمیدم. زبان سازمان ملل با انگلیسی فرق دارد.
*هدف طائب از گاندو زدن من بود؛ فکر می کرد من نایاک را تاسیس کرده ام
*شش قطعنامه فصل هفتی، ایران را وادار به مذاکره با امریکا کرد؛ ناگزیر بودیم
*الحمدلله مداح ها و حاج محمود کریمی اینقدر انگلیسی شان خوب شده که می توانند بگویند ظریف زبان انگلیسی بلد نیست/ انتخاب
*هرکس بگوید در روابط بین الملل می توان تضمین گرفت، عوام است
*دوستان [منتقد برجام] عاشق ترامپ هستند و دوست داشتند او پیروز شود
*دکتر صالحی بحث فنی مذاکرات را بسیار خوب مذاکره کرد؛ ثابت هم شد
*اگر برجام اینقدر خیانتی بدتر از ترکمنچای است چرا آن را دور نمی‌اندازید؟ پاره کنید و دفنش کنید. ما دو سال است کاره‌ای نیستیم هنوز دوستان به دنبال همان برجام هستند/ انتخاب
*می گویند یک دیوانه ای یک سنگی انداخته در چاه که صد عاقل نمی توانند درش بیاورند
* اگر اینطور است چرا این عاقل های شما همچنان دنبال همان برجام هستند؟
مردم با شرکت در انتخابات سال ۹۲ دست ما را در مذاکرات باز کردند
هدف تحریم این است که بین دولت و مردم فاصله بندازد. مردم فشار بیاورند و حکومت سازوکار خود را تغییر بدهد.
مردم با شرکت در انتخابات سال ۹۲ به دنیا اعلام کردند که ما پشتوانه مردمی داریم و دست ما را در مذاکرات باز کردند.
ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران شکسته شود و به همین دلیل مذاکره کردیم و برداشتن تحریم‌ها تنها هدف ما در مذاکرات نبود.
روسیه اولین ضربه را به ما زد
در مذاکرات اولین ضربه را از روسیه خوردیم که گفتند تمام نیاز بوشهر برای تمام دوره حیاتش را تامین کردیم. زیرا نطنز ۵۵ هزار سانتریفیوژ p۱ داشت و مسئله سوخت آن در میان بود.
روسیه هدف خودش و حوزه اقتدارش در جهان پساجنگ سرد، انرژی قرار داده، و با گفتن اینکه ما همه سوخت را تامین کردیم، دست ما را بست. یعنی در مذاکرات ما را در موضع ضعف قرار دادند به همین دلیل نتوانستیم در دوره برجام به بالاتر از ۶ هزار سو برسیم. البته من روس‌ستیز نیستم، روسیه همسایه مهم ما و قدرت بزرگ جهان است و باید با آنها رابطه منطقی داشته باشیم.
مذاکرات را با مشکلی که روسیه ایجاد کرد، آغاز کردیم. برای کسانی که میگویند برجام برای رفع تحریم بود، بگویم ما تا فروردین ۹۴ فقط بحث هسته‌ای داشتیم و از آن به بعد وارد مسأله برداشتن تحریم شدیم. من معتقد بودم اگر زودتر وارد برداشتن تحریم‌ها می‌شدیم، آمریکا ما به ازا میخواهد و باید امتیاز بدهیم.
خیلی‌ها میگویند چرا درباره موارد دیگر مذاکره نکردید. در پاسخ باید بگویم سیاست علم امکانات است نه علم آرزوها. من علاقه داشتم درباره مسائل دیگر مذاکره می‌کردم اما امکانات همین بود.
من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم و فقط می‌توانستم راجع به مسائل هسته‌ای مذاکره کنم
ما تا فروردین ۹۴ بر اساس دستورالعمل‌ها و خط قرمزهایی که داشتیم فقط دررابطه با مسائل هسته‌ای صحبت می‌کردیم و پس از آن وارد رفع تحریم شدیم.
سیاست، جهان امکانات است نه جهان آرزوها. من این انتخاب را نداشتم راجع به همه موضوعات مذاکره کنم. من یک نفر بودم و با یک نظر و تصمیم گیری فقط در اختیار من نبود.
من نظر خودم را داشتم اما سیاست، علم شدنی‌هاست و نه علم آرزوها. برخی در این دو روز به من حمله کردند که می‌گویم آرمان نداشته باشید که خیلی حرف بچگانه‌ای است.
تیترهای گذشته روزنامه کیهان را ببینید
روزنامه کیهان پس از مذاکرات دور دوم ژنو که حق غنی‌سازی را گرفتیم تیتر می‌زد که از کجا معلوم غنی سازی انجام شود؟ الان میگوید از قبل حق غنی‌سازی داشتیم!
در دور دوم مذاکرات ژنو، علیرغم عصبانیت فرانسوی‌ها آن را به نتیجه رساندیم. در ان توافق ما حق غنی‌سازی را گرفتیم. برخی میگفتند ما از قبل آن را داشتیم. تیترهای کیهان را در آن زمان ببینید میگفتند که اطمینان ندارند به این موضوع اما الان میگویند ما حق غنی‌سازی را از قبل داشتیم.
هدف اصلی مسئولیت من در وزارت امور خارجه شکستن اجماع امنیتی در جهان علیه ایران بود
هدف اصلی مسئولیت من در وزارت امور خارجه را شکستن اجماع امنیتی در جهان علیه ایران بود. برای کسانی که میگویند هدف مذاکرات برداشتن تحریم ها است باید تصریح کنم که چرا در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ که ایران هنوز تحریم نبود ، چرا مذاکره کردیم؟ ما می‌خواستیم اجماع امنیتی علیه ایران یا شکل نگیرد یا شکسته شود. بله براداشتن تحریم ها علیه ایران نیز یکی از دلایل مذاکره بود، اما شکستن اجماع امنیتی مهم ترین مسئله به شمار می‌رفت.به‌طوری که برای مدت چهار سال آقای ترامپ تلاش کرد که مسائل ایران را دوباره امنیتی کند اما نتوانست و شکست خورد.
روند مذاکرات در مسقط که در دولت قبل از دولت آقای روحانی شروع شد. پس این طوری نبود که دولـت آقای روحانی مذاکرات را شروع کرده باشد. بلکه از دولت قبل شروع شده بود.
محمود کریمی زبان انگلیسی‌اش خوب شده
درباره اینکه من زبان بلدم، از حاج محمود کریمی بپرسید. الحمدلله مداح ها و حاج محمود کریمی اینقدر انگلیسی‌شان خوب شده که می‌توانند بگویند ظریف زبان انگلیسی بلد نیست.
برخی از آقایان ادعای سواد دارند. خب قطعنامه های سازمان ملل را بخوانند. خانم شرمن می گفت که جواد ظریف معنی lift را نمی فهمد.
ساسپنشن را اروپایی‌ها در لحظه آخر وارد برجام کردند و معاونان من بدون اینکه به من خبر دهند موافقت کردند
زبان سازمان ملل یک زبان به خصوص است. هیچ کسی به اندازه من و لاوروف در بین وزرا زبان سازمان ملل را بلد نیست. استاد من وقتی پایان نامه دکترای خودم با موضوع تجاوز و دفاع را می‌نوشتم به من می گفت که به زبان انگلیسی بنویس و نه زبان سازمان ملل. خب خانم شرمن که به اندازه من زبان سازمان ملل را نمی فهمد.
همه برجام و صد در صد آن نظر ما نیست. من نگاه برد و باخت به موضوع برجام ندارم. بلکه توان در حد توان به نکاتی که ما می‌خواستیم رسیده است.
ما با غربی‌ها توافق کرده بودیم که دو کلمه در متن برجام به کار نرود. یکی از این‌ها ممنوعیت بود و دیگری ساسپند(تعلیق). من در مجلس گفتم کلمه ساسپنشن نیست و این اشتباه از من بود. علتش هم این بود که ما دستور العمل داده بودیم به همه دوستانی که داشتند ضمائم برجام رو مذاکره می کردند که از برخی عبارات استفاده نشود.
در لحظات آخر مذاکرات برجام، نماینده اروپا گفته بود ما تحریم های ایران را برمی داریم، لغو میکنیم یا همان لیفت میکنیم اما تصمیمات اتحادیه اروپا که شامل چیزای دیگه ای است نمی توانیم لیفت کنیم تا زمانی که کل تحریم ها برداشته بشود یعنی مثلا تحریم های نظامی تحریم های دیگه ای که بر اساس قطعنامه شورای امنیت که تا ۵ سال یا ۸ سال بعد هم بود لذا ما اینا رو ساسپند میکنیم و بعدن لیفت میکنیم.
خب متاسفانه معاونان من نیز این موضوع اروپایی‌ها را قبول کردند و به من هم نگفتند. و هیچ ربطی هم به آمریکایی ها ندارد.
براین اساس دوستانی گفتند که ظریف برجام را نخوانده است. اگر برجام خوب نبود چرا ترامپ نتوانست به هیچ بندی استناد کند وقتی که می‌خواست از برجام خارج شود. مثلا استناد کند و بگوید که بند ۳۶ ایراد داشت و من از برجام بیرون آمدم. چرا جان بولتون نتوانست استناد کند؟ او که دوسال نماینده آمریکا در سازمان ملل بود.
برخی که میگویند من نتوانستم در برجام تضمینی بگیرم اما کسی عوام است که بگوید در تعهد بین المللی می‌توان تضمین گرفت. بلکه مسئله این است که منافع خروج باید از مضرات آن کمتر باشد. خب مضرات خروج آمریکا بیشتر بود.
شهید فخری‌زاده در موفقیت برجام موثر بود و حتی از رییس‌جمهور هم نشان گرفت
وزیر امور خارجه پیشین:شهید فخری‌زاده در موفقیت ما در پرونده‌های برجام موثر بودند. این که چقدر رضایت داشتند یا ناراضی بودند را نمی‌دانم.
▫️معمولا دوستان نظامی ما خیلی راضی نیستند و چندان دوست ندارند محدودیتی برای کارهایشان ایجاد شود.
▫️اما این را هم بگویم که سردار سلیمانی هیچ وقت به من نکته‌ای در باره برجام نگفت. نکاتی که می‌گفت درباره وضعیت سوریه و عراق و روسیه بود. شکایت می‌کرد از رفتار امریکایی‌ها وروس‌ها که با داعش به شکل جدی نمی‌جنگند.
▫️درباره شهید فخری زاده هم این که برجام را قبول داشت یا آن طور که برخی از دوستان می گویند، خون دل می خورد را نمی دانم. اما می دانم که شهید فخری زاده نقش مفیدی در برجام داشت و یکی حتی یکی از افرادی بود که به صورت غیر علنی از رئیس جمهوری نشان گرفت.
وقتی برجام امضا شد، سردار نقدی می‌گفت کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند
برجام امید را در مردم زنده کرد، اما برخی بیشترین تلاش را برای شکستن امید مردم داشتند. بیشترین نقش برای ناامید کردن مردم را صداوسیما داشت.
یکی از نظامیان مهم کشور [سردار نقدی] که یکی دو روز گذشته علیه من حرف‌های تندی زده، وقتی برجام امضا شد، می‌گفت کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. خب وقتی یک مقام نظامی چنین حرفی می‌زند، بقیه میگویند خب حتما خبری هست.
در زمان مذاکرات، سعودی چندین بار تلاش کرد در روند مذاکرات اخلال وارد کند
ما نمی‌گفتیم موشک نسازید، اما آن شعاری را که روی موشک نوشته بودند، نمی‌دانیم با چه کسی هماهنگ کرده بودند
فرق لیفت و ساسپنشن را از آقای [پیروز] مجتهدزاده بپرسید که فکر می‌کنند لیفت یعنی آسانسور
در زمان مذاکرات، سعودی چندین بار تلاش کرد در روند مذاکرات اخلال وارد کند. یک بار هم موفق شد برجام را برای شش ماه به تاخیر بیندازد.
شما ۴ سال است هیچ تعهدی را انجام نداده‌اید
آنچه ما در برجام انجام دادیم افتخار آمیز بود.
این نشان دهنده کیاست مذاکره کنندگانی مانند دکتر صالحی است که توانستیم ظرف چند هفته بدون نقض برجام اورانیوم را غنی‌سازی کردیم.
شما در حق کشور و مقامات عالی بی‌انصافی می‌کنید.
شما ۴ سال است هیچ تعهدی را انجام نداده‌اید و هیچ‌کاری از پیش نبردید.
در داخل من که وزیر خارجه خودشان بودم را باور نمی‌کردند، وزیر خارجه اسرائیل را باور می‌کردند، دائم میگفتم «بابا من وزیر امور خارجه شما هستم!»
هرجا با من هماهنگ بودند، موفق بودیم، هرجا هماهنگ نبودیم، ناموفق بودیم که البته هماهنگی‌ها را مدیون شهید سلیمانی و حمایت ایشان بودیم.
خدمتی که صالحی در برجام کرد، بی نظیر بود
آنچه ایشان انجام داد نتیجه‌اش در آژانس آمده.
ما بالاترین ذخایر را داشتیم.
وقتی شما بر اساس آرزو عمل کردید، باید توانمندی‌هایتان را بدون ما به ازا بدهید، همانطور که امروز دادید.
من در مقابل دکتر صالحی سر تعظیم فرود می‌آورم، خدمتی که صالحی در برجام کرد، بی نظیر بود.
میگویند ظریف خواب بود و ترامپ برجام را پاره کرد اگر بد بود چرا او از برجام خارج شد
یکی گفته است که یک دیوانه سنگی را داخل چاه انداخت که صد عاقل نمیتوانند آن را در آورند، پس چرا شما عاقلان همچنان دنبال سنگ همان دیوانه می‌دوید
اگر برجام اینقدر خیانتی بدتر از ترکمنچای است، پاره کنید و دفنش کنید و بیندازید کنار، چرا اینقدر اشتیاق به احیای آن دارید؟
آنهایی که میگویند من معنی suspend را نمی فهمم، بین خودشان و خدا ظلم می کنند و حق من نیست که حلال کنم این ظلم به مردم است
آنهایی که کشور را به این روز کشیدند روزی محاکمه خواهند شد. میگویند ظریف خواب بود و ترامپ برجام را پاره کرد اگر بد بود چرا او از برجام خارج شد. ترامپ از توافق اب و هوا هم خارج شد اروپا هم خواب بود؟
از دزدی دریایی تا بحرین و سوریه در دستورکار مذاکرات جلیلی
در دستور کار مذاکرات، آقای جلیلی از دزدی دریایی تا بحرین و سوریه وجود داشت در صورتیکه ما اجازه نداشتیم این موارد را بیان کنیم و راجع به موردی غیر از مسئله هسته‌ای صحبت کنیم.
-کلی طول می‌کشید راجع به زمان و مکان به توافق برسند. از مدیریت جهان تا سومالی مطرح می‌کردند. در مذاکرات هسته‌ای نیز دنبال اقناع طرف مقابل بودند، نه پیدا کردن نقاط مشترک، به همین دلیل به نتیجه نمی‌رسیدند.
کنایه ظریف به رئیسی: نوش جان، اما خودتان باورتان نشود!
نامه ورود ایران به شانگهای را در اردیبهشت ماه دریافت کردیم، این واقعیت است؛ می‌خواهید دستاورد سازی کنید، بکنید، نوش جان، اما خودتان باورتان نشود!
هدف طائب از گاندو زدن من بود
هدف طائب از گاندو زدن من بود؛ فکر می کرد من نایاک را تاسیس کرده ام!
خدا به من رحم بکند!
خودم انتخاب کردم که در کلاب‌هاوس صحبت کنم، اما با توجه به پوشش برنامه در رسانه‌ها و انتشار آنلاین گفته‌هایم، باید بگویم: خدا به من رحم کند.
ظریف: هیچکدام از افراد مدعی، تحریم نیستند اما من ذیل دفتر رهبری تحریم شدم/ اقدامات فعلی مذاکرات خلاف مصوبات مجلس است
موفق شدیم تحریم‌هایی که برجام ربطی ندارد مانند تحریم دفتر رهبری را لغو کنیم.
اقدامات فعلی مذاکرات خلاف مصوبات مجلس و دفع شر است البته آن هم خوب است اما اگر به موقع انجام می‌شد می‌توانستیم برای آن ما به ازا بگیریم.
. ظریف: اگر حمایت مردم کم شود، قدرت کم‌تری در چانه‌زنی و سیاست خارجی داریم
مهم‌ترین عامل بازدارندگی کشور، مردم هستند. در جنگ، تحریم و انتخابات حضور داشتند. همه جا مردم بزرگترین پشتوانه نظام هستند. ما نباید فراموش کنیم مهم‌ترین عامل فدرت ما مردم هستند.
بالاخره اینکه می‌گوییم مردم ولی نعمت ما هستند شعار نیست. هرچه حضور مردم گسترده‌تر باشد کشور قدرت بیشتری دارد.
هیچ عاملی به اندازه حمایت مردم در حوزه مذاکره کننده قدرت نمی‌آفریند. اگر حمایت کم شود قدرت کم‌تری در چانه‌زنی داریم.
ظریف: روابط بین‌المللی مبتنی عشق و نفرت نیست/ نمی‌توان از روسیه انتظار رفاقت داشت
خیلی کشورها در مذاکرات بیشتر ناظر بودند و دست بازتری نسبت به ما نداشتند. اینکه میگویند ما اختیار کم‌تری نسبت به بقیه داشتیم اشتباه است.
روابط بین‌المللی مبتنی عشق و نفرت نیست. وقتی تحریم نفتی بودیم بیشترین سهم ما را عراقی‌ها گرفتند اما این به معنی دشمنی آنها با ما نیست. روسیه و چین منفعتشان این نبود که به خاطر ما درگیر شوند.
سند همکاری ۲۵ ساله با چین را من امضا کردم که یک چشم انداز بود. چین حتما منافع خود را به خاطر ما به خطر نمی‌اندازد.
روسیه در یک دام امنیتی افتاد و نمی‌خواست با آمریکا وارد درگیری شود. اقدام روسیه در اوکراین از نظر من به عنوان یک ناظر، تجاوز است.
دوران اتحادهای استراتژیک به سر آمده و قطب‌گرایی زمان جنگ سرد تمام شده است.
ظریف: برجام باعث شد امنیتی سازی ایران انجام نشود و تا زمانیکه ما بودیم اجرا شد
حقوق بین‌الملل به دنبال سیاست بین‌الملل است. واقعیت این است هیچ تضمین اجرایی در جهان وجود ندارد مگر اینکه نفع اجرا بیشتر باشد.
از نظر من باید بدانید با اروپا نمی‌توانید در برابر قدرت پولی و نظامی آمریکا بایستید اما می‌توانید فشار هنجاری ایجاد کنید.
ما منافع زیادی درست نکرده بودیم و این یک واقعیت است. اکثر توافقات اجرا میشود و از واکسن تا بلیت هواپیما و اینترنت بر اساس توافقات بین‌المللی است.
ما و چین و روسیه اعتقاد داشتیم محدودیت موشکی نباشد اما موفق نشدیم ولی ما آن را به لحن مثبت تبدیل کردیم و زمان‌بندی برای آن قرار دادیم. از چین و روسیه ممنون هستیم که همراه ما بودند اما آیا گفتند که آن را وتو میکنیم؟
ترامپ آدم قابل اعتمادی نبود و دکتر روحانی حاضر نبودند بدون مقدمه آن را بپذیرند و گفتند اول بگوید به برجام بر می‌گردد.
ظریف: در منبر امام حسین(ع) علیه من حرف می‌زنند
ما تلاش کردیم با افکار عمومی در ارتباط باشیم اما حجم حمله‌ها زیاد بود. در منبر امام حسین(ع) علیه من حرف می‌زنند.
من خیلی علاقمند به ارائه گزارش در فیسبوک بودم اما گروهی از افراد در زیر پست‌های من به مقدسات توهین می‌کردند تا این فضا را بسازند که اینجا صفحه مخاافین دینی است. این‌ها افرادی بودند که اگر آنها میدیدید فکر می‌کردید نماز شبشان ترک نمی‌شود.
ممکن است اشتباه کرده باشم که در فیسبوک فعالیت نکردم اما این کار را کردم تا وجدانم راحت باشد
ظریف: موضوع هسته‌ای به فوتبال داخلی تبدیل شده بود اما الان بدون مخالفت کارها انجام میشود
برجام، رشته توافق‌های اجرایی دررابطه با موارد هسته‌ای و رفع تحریم است. هیچ توافق نظامی و اقتصادی بین ایران و آمریکا وجود ندارد.
رهبری ۹ شرط را در تایید برجام مرقوم کردند و ما آن را اجرا کردیم. اکثریت راجع به آن است که آمریکا شروطش را زودتر از ما انجام دهد.
ظریف: دی‌ماه ۹۶ و شو تبلیغاتی نتانیاهو دررابطه با اسناد ادعایی شورآباد باعث شد زمینه بین‌المللی پاره کردن برجام رخ دهد
قبل از خروج ترامپ دو اتفاق افتاد. عامل اصلی بازدارندگی ما در دی‌ماه ۹۶ از نظر ترامپ بهم ریخته بود و شو تبلیغاتی نتانیاهو دررابطه با اسناد ادعایی شورآباد باعث شد زمینه بین‌المللی پاره کردن برجام رخ دهد
اطلاعات دررابطه با پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور، محرمانه و در اختیار بانک مرکزی است.
دررابطه با اینکه تبادل زندانیان چگونه صورت می‌گیرد هم اطلاعی ندارم. حدود ۳۰ زندانی ما داشتیم و آمریکایی‌ها هم چهار زندانی داشتند. آمریکایی‌ها گفتند حدود چهار زندانی را نمیتوانند آزاد کنند و موضوع گیر کرد..
ظریف: اطلاعاتی از پشت پرده مذاکرات ندارم اما آنچه از بیرون می‌بینم تصویر زیبایی نیست/ اگر می‌توانند بروند توافق جدیدی امضا کنند
هیچ اطلاعاتی از پشت پرده مذاکرات ندارم لذا من نمی‌خواهم قضاوتی کرده باشم اما انچه از بیرون می‌بینم تصویر زیبایی نیست. برخی اعتفاد دارم بدون مذاکره امتیاز بدهیم اما من به کار بدون ما به ازا اعتقادی نداریم.
^به نظر من امکان رسیدن به توافق بهتر از برجام وجود ندارد. بر اساس چیزی که میگویند امروز امکانات بیشتری داریم و اگر می‌توانند بروند توافق جدیدی امضا کنند و امتیاز بیشتری بگیرند. توجیه کافی هم دارند چون آمریکا و اروپا به تعهدات خود عمل نکردند.
* تهیه کننده گاندو اگر چیزی از من دارد پخش کند. تقوای ایشان از پخش تصویر خصوصی ناهار خوردن ما در هواپیما مشخص است!
* دنیا دنیای پساغربی و پساقطبی است حتی الزاما تصمیمات دولتی نیستند. مهم‌ترین عامل قدرت، ادراک عمل است. انقلاب اسلامی برای ایران قدرت آفریده اما ما نتوانستیم از آن استفاده کنیم
