پروتکل Immutable X چیست؟
پروتکل Immutable X یک راهکار مقیاس‌پذیری لایه ۲برای مبادله توکن‌های بی‌همتا روی شبکه اتریوم است که بدون به خطر انداختن مالکیت، به کاربران امکان تایید معامله فوری، مقیاس‌پذیری بالا (۹۰۰۰ تراکنش در ثانیه) و هزینه کارمزد صفر را می‌دهد. این پروژه پتانسیل دارد تا به آینده گیمینگ و توکن‌های NFT تبدیل شود.
هدف Immutable X این است که استخراج و معامله NFTها روی شبکه اتریوم را آسان‌تر از مبادله دارایی‌های دیجیتال سنتی کند. در این مسیر چالش‌هایی وجود دارد که این پروتکل به دنبال برطرف کردن آنها است. به عنوان مثال زمان زیادی طول می‌کشد تا تراکنش‌ها تایید شوند، نقدشوندگی پایین است و برخی ان اف تی‌‌ها هرگز معامله نمی‌شوند یا زمان زیادی صرف حل‌کردن چالش‌های فنی پروژه‌های NFT می‌شود.
نکته قابل توجهی که درباره Immutable X وجود دارد این است که تمام NFTهای معامله‌شده در این پلتفرم از نظر تولید آلودگی برای محیط زیست و ایجاد کربن، خنثی هستند. همچنین این پلتفرم با همکاری تریس (Trace) و کول افکت (Cool Effect) اثر آلودگی‌ها را جبران می‌کنند.
پروتکل Immutable X چطور کار می‌کند؟
با توجه به چالش‌های مطرح‌شده در بالا، پروتکل Immutable X در نظر دارد تا مشکلات موجود را برطرف کند و ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی را در حوزه توکن‌های یکتا ارائه دهد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این پروتکل خواهیم پرداخت.
امنیت
زمانی که کاربران به این پروتکل ملحق می‌شوند، نیازی به انجام فعالیت مازاد یا مرحله خاصی ندارند؛ این فرایند بسیار ساده است و می‌توانید از کیف پول دیجیتال خود استفاده کنید. این بدان معناست که کلید خصوصی مورد نیاز این پروتکل، توسط کیف پول فعلی شما تولید می‌شود؛ بنابراین می‌توانید از کیف پول‌های رایج مانندمتامسک یا هر کیف پول دیگر که شبکه اتریوم از آن پشتیبانی می‌کند، استفاده کنید.
نقدشوندگی
نقدشوندگی در بلاک چین بدان معناست که شما همیشه می‌توانید هر دارایی را با قیمت مناسب بخرید و بفروشید. این دقیقا همان چیزی است که Immutable X ارائه می‌دهد. این پروتکل با ایجاد بازارهای مجازی قابل تعویض (Virtual Fungible Markets)، نقدشوندگی را به حداکثر رسانده است.
به عنوان مثال، اگر شما یک توکن‌غیرمثلی با نام Rare Quick Quail VeeFriends دارید، می‌توانید آن را با استفاده از عباراتی مانند Rare، Quail یا فقط VeeFriends NFT جستجو کنید.
همچنین می‌توانید دارایی‌های خود را در همه بازارها بر اساس همه آن ویژگی‌ها، به طور همزمان فهرست کنید. فهرست کردن دارایی‌ها در همه بازارها به طور همزمان، به شما این امکان را می‌دهد تا حداکثر قیمت و بیشترین نقدینگی را به دست آورید.
مقیاس‌پذیری
از نظر فنی اگر می‌خواهید در بلاکچین مقیاس‌پذیری را به دست آورید، یا امنیت را از دست می‌دهید یا از تمرکززدایی دور می‌شوید. به همین دلیل است که Immutable X و StarkWare با هم همکاری کرده‌اند تا امکان دسته‌بندی گسترده معاملات را در خارج از زنجیره فراهم کنند. در واقع این پلتفرم از ZK rollup و فناوریSTARK استفاده می‌کند. کاربران با امضای تراکنش‌ها، آنها را روی زنجیره قرار می‌دهند که این معاملات در یک تراکنش واحد با کارمزد ثابت تجمیع می‌شوند و هزینه کارمزد را Immutable X می‌پردازد.
این به این معنی است که اگر شما کاربر Immutable X هستید، برای فروش NFTها هیچ هزینه کارمزدی را نمی‌پردازید و همچنین به عنوان یک توسعه‌دهنده نیز هزینه کارمزدی متحمل نمی‌شوید.
اثبات اعتبار On-Chain
پروتکل Immutable X از یک اثبات اعتبار آنچین استفاده می‌کند. به این معنی است که دارایی‌های شما هرگز بدون اجازه شما قابل معامله نیست. این همان اقدام امنیتی زنجیره اصلی اتریوم است و دارایی‌های شما نیز هرگز از شما گرفته نخواهند شد.
سرویس‌های پروتکل Immutable X
آنچه Immutable X برای توسعه‌دهندگان NFT ساخته است، یک راه بسیار ساده برای ایجاد دارایی‌های دیجیتال است. این پروتکل عملا به‌طور کامل توسط APIها قابل معامله است. به عنوان یک توسعه‌دهنده، می‌توانید به سادگی بگویید که می‌خواهید (x) مقدار دارایی را با کمیت (y) تولید کنید که فرآیند توسعه را بسیار کاربرپسند می‌کند.
پیاده‌سازی منطق‌های پیچیده و مقیاس‌پذیر
شاید توسعه‌دهندگان بخواهند یک منطق پیچیده را به شیوه‌ای مقیاس‌پذیر پیاده‌سازی کنند، یا شاید می‌خواهند دارایی‌ها را بر اساس عملکرد پیچیده قرارداد هوشمند ایجاد کنند.
ایجاد توکن در قالب استاندارد ERC-20
وقتی تصمیم به ایجاد NFTهای متعدد در Immutable X گرفته می‌شود، می‌توانید آنها را بدون هزینه در قالب یک توکن ERC-20 درون بلاک چین قرار دهید و سپس می‌توانید آنها را به زنجیره اصلی اتریوم منتقل کنید؛ این به این معنی است که حتی با ایجاد پروژه‌های بزرگ نیز در قالب NFT، هیچ هزینه کارمزدی پرداخت نمی‌کنید.
پروتکلی فراتر از زنجیره‌های جانبی
مشکل زنجیره‌های جانبی این است که غیرمتمرکز نیستند. بسیاری از آنها دارای ۵ اپراتور مرکزی با الگوریتم‌های اجماع منحصربه‌فرد خود هستند. آنها معمولا با کاهش ویژگی‌های امنیتی و تمرکززدایی، فقط توان عملیاتی را افزایش می‌دهند.
نکته این است که اگر پلتفرمی مانند World of Warcraft جامعه خود را به بلاک چین بیاورد، باید امنیت جامعه خود را تامین کند؛ در غیر این صورت، بلاکچین مورد حمله قرار گرفته و تمام دارایی‌ها به سرقت می‌رود. همان‌طور که می‌دانیم زنجیره‌های جانبی از امنیت کمتری نسبت به زنجیره‌های اصلی خود بهره‌مند هستند و ایمن بودنشان ارتباط مستقیمی با میزان اجماع شکل‌گرفته در زنجیره جانبی است. به همین دلیل است که Immutable X در یک لایه بالا‌تر از زنجیره اصلی اتریوم قرار دارد.
دسترسی آسان به بازی‌ها و برنامه‌ها
Immutable X از طریق API یا SDK به بازی‌ها و برنامه‌ها امکان تعامل می‌دهد. این ویژگی به استودیوهای بازی برای اضافه کردن NFT به بازی‌هایشان، راه ساده‌ای ارائه می‌دهد. بایستی یک قرارداد هوشمند در لایه ۱ اتریوم وجود داشته باشد، اما تمام تعاملات از طریق API انجام می‌شود. به این دلیل قرارداد هوشمند در لایه ۱ الزامی است، چنانچه NFT شما مستقیما بر روی Immutable X و بدون هزینه کارمزد ساخته شده باشد، دارایی دارای نمایش لایه ۱، تغییرناپذیری و امنیت رمزنگاری از طریق ساختار درخت مرکل خواهد بود، اما تا زمانی که از شبکه اصلی اتریوم خارج نشود، یک ERC-721 در شبکه اصلی اتریوم نخواهد بود و برای تسویه حساب این دارایی در لایه ۱، این قرارداد هوشمند الزامی است.
تیم پروژه ایمیوتبل ایکس
در ساخت این پروژه شرکت Immutable و StarkWare شریک شده‌اند که StarkWare دانش مقیاس‌پذیری لایه ۲ خود را در کلاس جهانی به این پروژه افزوده است و Immutable با درک عمیق خود از فضای NFT، ترکیب مناسبی را برای راه‌اندازی چنین پروژه‌ای مهیا می‌کند.
مدیرعامل این پروژه جیمز فرگوسن (James Ferguson)در حدود ۴ سال است که در زمینه NFTها فعالیت دارد و از همان زمان در حال کار بر روی پروژه Immutable است. او همچنین دانش‌آموخته دانشگاه سیدنی استرالیاست و با مدیر ارشد فناوری، یعنی الکس کانولی (Alex Connolly) و ادوارد باروس (Edward Burrowes) مدیر عملیاتی این پروژه نیز هم‌دانشگاهی بوده است.
بررسی نقشه‌راه پروتکل Immutable X
این پروتکل در گذشته نقشه راه ۵ فازی خود را ارائه کرده بود که هر فاز این توسعه، دارای برنامه‌ای کامل تحت تاثیر یک پلتفرم است. اما آپدیت یا نسخه جدیدی برای این نقشه راه تا به امروز وجود نداشته است و صرفا به‌روز رسانی‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی این پروژه اطلاع‌رسانی می‌شوند. در ادامه به تشریح ۵ فاز نقشه راه ذکر شده می‌پردازیم:
فاز ۱: Deus
در فاز ۱ یا Deus، بازیکنان Gods Unchained دسترسی انحصاری به Immutable X به این پروتکل پیدا می‌کنند.
کاربران Gods Unchained می‌توانند در نخستین روزهای فعالیت، به این پلتفرم وارد شوند و مطمئن شوند که دارایی‌های Gods Unchained آنها جزو اولین موارد این مجموعه هستند که در Immutable X ساخته می‌شوند.
ویژگی‌هایی که اکنون برای کاربران Gods Unchained وجود دارد عبارتند از: اتصال کیف پول، ایجاد کارت‌های NFT و معامله کارت‌های Trial of the Gods.
فاز ۲: Cosmos
در فاز Cosmos یا فاز ۲، Immutable X برای همه صرافی‌ها و پس از آن در آینده نزدیک برای برنامه‌های غیرمتمرکز (DApp) در دسترس خواهد بود.
اهداف مشخصه‌شده در فاز ۲ عبارتند از: افتتاح محیط آزمایش API از طریق یکپارچه‌سازی کامل این پروتکل، واریزی‌های NFT + تسویه حساب‌ها، دسته‌بندی و مرتب‌سازی معامله‌گران و تعیین هزینه‌های معاملاتی.
فاز ۳: Metaverse
در فاز ۳ یا متاورس، این پروتکل ویژگی‌هایی از قبیل توسعه پروتکل، بهینه‌سازی آن و مقیاس‌پذیری بیشتر معاملات را راه‌اندازی خواهد کرد.
فاز ۴: Multiverse
در فاز ۴ یا Multiverse، پروتکل Immutable X بهبودهایی در تجربه کاربری (UX) برای توسعه‌دهندگان و معامله‌گران راه‌اندازی خواهد کرد.
فاز ۵: Utopia
فاز ۵ یا یوتوپیا، زمانی است که ویژگی‌های جدید متعددی به پروتکل افزوده می‌شوند و Immutable X تلاش می‌کند در آن گام‌هایی را به سمت یک پلتفرم ایده‌آل بردارد؛ جایی که هدف نهایی این پروتکل ایجاد جهانی از NFTهای قابل معامله است.
نگاهی به مشارکت‌ها و سرمایه‌گذارهای Immutable X
طبق اطلاعات کرانچ بیس این پروژه تاکنون طی ۵ مرحله حدود ۲۸۰ میلیون دلار جذب سرمایه داشته است. آخرین دور جذب سرمایه ایمیوتبل ایکس در ۷ می ۲۰۲۲ صورت گرفته است. نام‌های زیر بخشی از از ۳۲ سرمایه‌گذار این پروژه هستند:
Tencent
AirTree Ventures
GameStop Digital Ventures
ParaFi Capital
BITKRAFT Ventures
King River Capital
پروژه Immutable X همکاری‌های زیادی هم انجام داده و در اصل یک اکوسیستم NFT حول این پروژه شکل گرفته است. این اکوسیستم را می‌توان به ۴ بخش اصلی بازارهای معاملاتی، کلکسیون‌ها، گیمینگ و دیفای تقسیم کرد. در این اکوسیستم نام‌های بزرگی در بخش‌های مختلف مثل Opensea، انیموکا برندز و Superfarm دیده می‌شود.
توکن IMX چیست؟
توکن کاربردی ایمیوتبل ایکس IMX است که برای تصمیمات حاکمیتی، پرداخت هزینه‌های پروتکل و سپرده‌گذاری (استیکینگ) استفاده می‌شود. عرضه نهایی این توکن ۲ میلیارد واحد در نظر گرفته شده است و توزیع آن نیز طی ۴ سال و نیم انجام می‌شود. نحوه توزیع توکن نیز به شرح زیر است:
۵۱.۷۴٪ برای توسعه اکوسیستم (مانند پاداش کاربران و کمک مالی به برنامه‌نویسان)
۲۵٪ برای توسعه پروژه
۱۹.۲۶٪ برای فروش توکن ( ۱۴.۲۶٪ خصوصی و ۵٪ عمومی)
۴٪ برای ذخیره بنیاد
بخش زیادی از بودجه توسعه اکوسیستم به عنوان پاداش روزانه بر اساس میزان استفاده کاربران به آنها پرداخت می‌شود و بخش دیگر نیز برای حمایت از توسعه محصولات جدید اعطا می‌شود.
فرآیند پرداخت کمک‌های مالی شامل یک سیستم رای‌گیری با استفاده از یک Snapshot است که در آن دارندگان توکن IMX می‌توانند در مورد پیشنهادات کمک مالی رای دهند.
پاداش Staking در قالب نسبتی از مقدار سپرده‌گذاری‌شده توسط شما نسبت به کل مبلغ استیکینگ توسط تمامی کاربران پرداخت می‌شود. تامین مالی استیکینگ با کارمزد فروش و معاملات NFT انجام می‌شود که این پروتکل ۲٪ از آن را می‌گیرد. ۲۰٪ از ۲٪ در IMX به استخر پاداش استیکینگ (Staking Reward Pool) واریز می‌شود. در صورتی که تراکنش با توکن IMX صورت نگیرد و کاربران تمایل داشته باشند با رمزارزهای دیگری تراکنش خود را انجام دهند، می‌توانند از بازارهای آزاد اقدام به خرید دیگر ارزهای دیجیتال کنند (کاربران عمدتا از ETH استفاده می‌کنند).
۸۰ درصد دیگر از آن کارمزد ۲ درصدی تراکنش، جریان اصلی درآمد پروتکل Immutable X است. هرچه از Immutable X بیشتر استفاده شود، کارمزد تراکنش بیشتری پرداخت می‌شود. این کارمزدها به نسبت سهام‌داری پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر، میزان کارمزدی که سهام‌داران کلان IMX در ازای تراکنش‌های خود پرداخت می‌کنند، بیشتر از کارمزدی است که سهام‌داران خرد می‌پردازند.
دارندگان توکن در صورتی که معیارهای زیر را داشته باشند، پاداش استیکینگ دریافت می‌کنند:
در ۳۰ روز گذشته در رای‌گیری‌های حاکمیتی رای داده باشند.
در ۳۰ روز گذشته یک NFT را معامله یا نگهداری کرده باشند.
به گزارش میهن بلاکچین قیمت IMX در زمان به‌روزرسانی این مقاله ۱.۰۱ دلار است. این رمزارز در تاریخ ۱۰ دی ۱۴۰۱ با کمترین قیمت ۰.۳۸ دلار و در تاریخ ۵ آذر۱۴۰۰ با بیشترین قیمت ۹.۵۲ دلار معامله شده است. تعداد توکن‌های در گردش ۹۱۴,۱۶۳,۵۴۵ واحد است و رمزارز Immutable X با ارزش بازار حدودا ۹۲۵ میلیون دلاری در رتبه ۵۷ بین همه رمزارزهای بازار قرار دارد.
توکن IMX را از کجا بخریم و در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟
برای خرید این توکن می‌توانید به صرافی‌های متمرکز بایننس،کوین بیس، کوکوین، کراکن، هیوبی، گیت، بای‌بیت، OKX، پولونیکس، کوینکس، MEXC و LBankمراجعه کنید. همچنین امکان معامله IMX در صرافی‌های غیرمتمرکز یونی سواپ و سوشی سواپ نیز وجود دارد.
برای نگهداری این رمزارز با توجه به این که مبتنی بر استاندارد ERC20 است، بهترین کیف پول‌های اتریوم مثلمتامسک، تراست والت و کیف پول سخت‌افزاری لجرمناسبت‌ترین گزینه‌ها هستند.
آخرین اخبار Immutable X (فروردین ۱۴۰۲)
یکی از خبرهای که در شروع سال ۲۰۲۳ جلب توجه کرد،جذب سرمایه ۹۰۰ میلیون دلاری بازی‌های روی Immutable X در سال ۲۰۲۲ بود. همچنین در ماه‌های اخیر ZKEVM یکی از موضوعات ترند و پرتکرار بوده است که Immutable X نیز به دنبال اجرای آن است. چندین پروژه بزرگ دیگر از جمله پالیگان هم روی این مفهوم کار می‌کنند. به تازگی خبر همکاری پالیگان و Immutable Xمنتشر شده است که نتیجه آن می‌تواند تبدیل شدن اتریوم به خانه دولوپرهای بازی باشد.
سوالات متداول (FAQ)

پروتکل Immutable X چیست؟
پروژه ایمیوتبل ایکس یک راهکار لایه دوم برای توکن‌های NFT روی شبکه اتریوم است که مقیاس‌پذیری را افزایش و کارمزد تراکنش‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.
توکن IMX چیست؟
IMX توکن کاربردی ایمیوتبل ایکس است که پرداخت هزینه‌ها، حاکمیت و Staking کاربرد دارد.
جمع‌بندی
پروتکل Immutable X به خوبی ظرفیت موجود در حوزه توکن‌های بی‌همتا و مقیاس‌پذیری اتریوم را شناسایی کرده و راهکاری کاربردی را برای معامله‌گران، هنرمندان و سرمایه‌گذاران این حوزه ارائه داده است. از ویژگی‌های بارز این پروتکل می‌توان به کارمزد صفر مینت و انتقال NFTها اشاره کرد. در این مقاله در رابطه با این که پروتکل Immutable X چیست و چطور کار می‌کند، توضیحاتی ارائه کردیم. همچنین به نقشه راه، تیم، مشارکت‌ها و سرمایه‌گذارهای این پروژه پرداخته و توکن IMX را هم بررسی کردیم. نظر شما در مورد این پروژه چیست؟ آینده بازی‌های بلاکچینی را چطور می‌بینید؟
